Chuyện phố…

Chợ vải, phố Hàng Than, TP Thanh Hóa. 

Hình thành lâu đời nhất (khoảng gần 100 năm) ở TP Thanh Hóa phải kể đến các phố Hàng Đồng, Hàng Than, Hàng Thao (Bến Ngự ngày nay), rồi các phố Lê Hoàn, Cao Thắng, Trường Thi, Triệu Quốc Đạt...

Có lẽ, số người gắn bó với nghề, muốn giữ được nét đặc trưng của khu phố như vậy không phải là nhiều. Người dân thành phố từ lâu khi nhắc đến mỗi một tên phố là có thể hình dung ngay những nét đặc trưng của khu phố này, như: phố Hàng Đồng với nghề buôn bán đồ điện dân dụng; phố Đào Duy Từ bán hàng quần áo; phố Lò Chum với hàng sành sứ; phố Cao Thắng với nghề buôn bán và sửa chữa đồng hồ; phố Hàng Hương với nghề bán hương thờ...

Theo ông Lê Đức Nghi, Chi hội trưởng Chi hội Khoa học lịch sử TP Thanh Hóa, từ thời trước, có những phố như Trần Phú (thời Pháp gọi là phố Lớn), Lê Hoàn, Tống Duy Tân, Lê Hữu Lập... nổi tiếng vì bán hàng giá cả hợp lý, chất lượng bảo đảm và người bán giữ chữ tín đối với người mua hàng. Thế nên, trong kinh doanh buôn bán, người xưa có câu: 

    Tin nhau buôn bán cùng nhau
Thiệt hơn, hơn thiệt trước sau như nhời (lời)
    Hay gì lừa đảo kiếm lời
Cả nhà ăn uống tội trời riêng mang.

Mấy câu ca muốn nhắc nhở việc kinh doanh, buôn bán phải đặc biệt giữ chữ tín, giữ lấy lòng tin thì mới vững bền. 
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của thành phố, các con phố cũng đi vào guồng quay của sự thay đổi. Phố Ngô Quyền vốn dĩ kinh doanh hàng ốc thì nay không còn bán hàng này nữa, phố Hàng Đồng xen lẫn bán đồ điện dân dụng là những hộ kinh doanh hàng cơm văn phòng, phố Nguyễn Du mở hàng loạt các quán karaoke... Những con phố ấy đã không còn mang nét văn hóa đặc trưng của riêng nó nữa. Nhiều phố mới không được đặt theo tên mà lại đánh số thứ tự từ 1 đến 10, theo kiểu quản lý nông thôn. Trong khi đó, tỉnh ta không thiếu những tên tuổi các danh nhân lịch sử, văn hóa để đặt tên cho các con phố mới. Điều đáng buồn là cùng với sự tồn tại của hơn 300 phố đã “xướng danh” thì thành phố vẫn còn khá nhiều con phố mới chưa được đặt tên, ấy là bởi nhiều công trình đường sá đã thi công xong rồi nhưng còn chưa được bàn giao đưa vào sử dụng. 

TP Thanh Hóa vừa mới được công nhận đô thị loại một, thế nhưng hiện tại thành phố vẫn thiếu các khu, tuyến phố đặc trưng, như phố ngành nghề, phố ẩm thực, hay phố đi bộ... Một chút chạnh buồn, bởi thiết nghĩ, việc xây dựng và giữ gìn những tuyến phố đặc trưng sẽ là rất cần thiết vừa đáp ứng nhu cầu tinh thần về văn hóa, lịch sử, du lịch, giải trí, mua sắm... của nhân dân trong và ngoài tỉnh, vừa tạo điểm nhấn của thành phố trong con mắt bạn bè. Bước sang tuổi 20 – tuổi thanh xuân với đầy sức trẻ, TP Thanh Hóa có biết bao ước mơ, hy vọng, muốn rằng đi giữa phố đông, ai cũng sẽ tìm được một nét gì đó rất riêng cho mình...