Ẩm thực xứ Thanh rất đa dạng và phong phú. Những món ăn sáng thôi cũng đầy lôi cuốn với nhiều lựa chọn dành cho bạn. Từ bún, miến, cháo cho đến các loại bánh khác nhau… mà món nào cũng đặc sắc, mang nét vị riêng không trộn lẫn với bất kỳ vùng miền nào.
1. Bánh cuốn
Bánh cuốn Thanh Hóa mềm, dẻo, và thơm hương rất riêng, khi ăn thường kèm theo chả nướng than hoa và mắm chua ngọt chế hơi mặn một chút. Có thể nói đây là món quà sáng yêu thích hàng đầu bởi món ăn được làm từ gạo, vừa chắc bụng lại thơm ngon hấp dẫn, ăn no không biết chán mà miệng vẫn thấy thòm thèm.
Người Thanh Hóa có thể thưởng thức một đĩa bánh cuốn ngon, rẻ ở khắp nơi trong thành phố: Trong các nhà hàng, quán nhỏ bên vỉa hè hay ở chợ. Bạn có thể tìm ăn ở các quán nổi tiếng trong chợ Vườn Hoa, đường Tống Duy Tân, phường Nam Ngạn…
2. Bún chả
Cùng với bánh cuốn, bún chả là món ăn đứng đầu danh sách được yêu thích trong bữa sáng của người Thanh Hóa. Bún chả xứ Thanh được yêu thích bởi lá bún mềm, ăn cùng nước chấm chả nướng than hoa thơm lẫy lừng. Từ việc lựa chọn nguyên liệu, bún, thịt cho đến cách pha chế nước chấm và thưởng thức đều rất kỳ công.
Miếng chả nướng than hoa vàng ruộm, thơm ngon, nước chấm chua ngọt dậy mùi của thịt. Ăn kèm với rau sống và nộm cà rốt, su hào. Ban có thể đến gần chợ Nam Thành hoặc vào đường Đông Ba ở phường Đông Cương để ăn, ở xa trung tâm nên vừa ngon vừa rẻ.
3. Cháo lươn
Cháo lươn là đặc sản xứ Thanh, như một bài thuốc quý tốt cho sức khỏe với cách nấu, cách ăn “chẳng giống ai”. Lươn đồng làm hết nhớt bằng tro bếp, cắt tiết để riêng, cho vào nồi luộc, chín tới thì vớt ra, bóc lấy thịt, tao vàng cùng hành mỡ. Xương lươn giã nhỏ, lọc lấy nước, đổ vào nồi nấu cháo. Một bát cháo lươn ngon bao gồm thật nhiều lươn xào mềm, đậm đà hương vị, gạo là thứ gạo lật còn nguyên hạt, khi nấu nở xòe, bát cháo khi bưng ra thơm mùi hành phi, đẹp mắt với màu hành, ngổ xanh và đậu phụ xắt miếng nhỏ, rán vàng.
Bạn có thể thưởng thức những quán cháo lươn gia truyền ở đường Trần Phú, Trường Thi, phố Bà Triệu, gần chợ Vườn Hoa cũ và dọc đường Đình Hương
4. Miến tôm
Miến tôm hấp dẫn thực khách bởi vị ngọt đậm đà của nước dùng tôm và xương hầm, vị ngọt bùi của tôm xào và thịt, món ăn không chỉ ngon mà còn rất bắt mắt với sắc đỏ cà chua, sắc xanh của rau và sắc vàng của tôm thịt. Tôm bột lột vỏ đem phi thơm cùng hành khô cho săn lại và nổi màu vàng đỏ. Khi khách gọi, người làm nhanh tay chần bún, đổ ra bát, bày tôm lên trên, sau đó thả thêm chút hành ngổ thái nhỏ trông vô cùng hấp dẫn, gọi mời.
Miến tôm lạ miệng, 25 – 35k/ bát tùy nơi bán. Bạn có thể tìm ăn trên phố Hàng Đồng, hoặc gần sân vận động tỉnh đường Lê Quý Đôn.
5. Bánh răng bừa
Chiếc bánh răng bừa nhỏ xinh nhưng mang đậm hồn quê bình dị. Mỗi sáng, ở đâu đó trên các tuyến phố Thanh, người ta bừng tỉnh bởi tiếng rao quen thuộc "ai bánh nếp bánh lá bánh rán bánh răng bừa đê" của cô bán hàng rong ghé qua rồi vội vã chạy lại mua vài thức bánh cho cả nhà. Vài năm trước chưa xa, chiếc bánh răng bừa chỉ xuất hiện trong dịp cỗ bàn, còn ngày nay, chỉ cần ra đến cổng là đã có bánh để ăn. Bánh được gói bằng lá dong hoặc lá chuối, nhân bánh là thịt ba chỉ, mộc nhĩ, hạt tiêu và hành khô băm nhỏ đã xào qua. Khi mới luộc xong, chiếc bánh bốc khói nghi ngút, dậy mùi thơm của hành mỡ, ăn vào thấy mềm và rất vừa miệng. Còn khi để nguội, ăn sần sật cũng thú vị không kém phần.
Bạn có thể ghé các chợ Điện Biên, Vườn Hoa mới hay buổi sáng đi bộ công viên là có thể bắt gặp gánh hàng rong đi ngang qua để thưởng thức.
6. Bánh mỳ
Với đặc điểm dễ dàng mang đi, dường như bánh mì là lựa chọn hoàn hảo cho những ai có thói quen dậy muộn. Bánh mỳ được người dân phố thị xứ Thanh biến tấu thành nhiều lựa chọn hấp dẫn như bánh mỳ kẹp pa - tê, kẹp nem chua rán, bánh mỳ bò khô, bò xào... Với phần bánh mỳ và nước sốt là bí quyết riêng của mỗi cửa hàng bánh.
Bánh mỳ bò xào nổi tiếng ở đường Tô Vĩnh Diện, còn nếu muốn ăn bánh mỳ kẹp hãy đến hồ Trường Thi.
7. Bánh bột lọc
Buổi sáng vội vã thích hợp để nhanh chân tạt qua một quán nhỏ ven đường hay góc chợ, ăn ngay một đĩa bánh bột lọc, vừa nhanh gọn lại no dai. Bánh bột lọc dễ ăn, dễ nghiền. Vị dai dai của bánh cùng nhân tôm bùi bùi, nước dùng chua ngọt thanh mát khiến món ăn mang phong vị rất riêng. Vỏ bánh được người Thanh Hóa làm từ củ dong, củ sắn nên ăn vào rất mát ruột, khi luộc chín thấy trong và dai.
Bánh bột lọc chấm cùng nước mắm chua ngọt, rắc thêm lạc rang giã nhỏ lên trên. Khi ăn bạn có thể cảm nhận rõ vị béo bùi thơm và thanh mát quyện hòa. Được bán nhiều ở chợ Tây Thành, Nam Thành và phố Đinh Lễ.
8. Bánh nếp
Bánh nếp có hai loại, bánh nếp mặn và bánh nếp ngọt. Bánh nếp mặn thường làm từ nhân tôm, thịt, mộc nhĩ, bánh nếp ngọt nhân làm từ đậu xanh. Chính cái vị ngầy ngậy, giòn giòn, mềm mượt của bánh nếp quyện với mùi thơm và ngọt bùi của nhân đem lại cho người ăn cảm giác thật lạ miệng.
Bánh nếp được bán nhiều ở phố Hàng than, Đinh Lễ, Đường Định Hòa... với giá chỉ từ 5 - 7.000 đồng/chiếc.
9. Bánh dì (bánh dầy)
Có lẽ bánh dì là món quà kỳ công nhất và ít phổ biến hơn cả ở thành phố Thanh Hóa. Có thể bạn đã bắt gặp món này ở đâu đó trên đường phố Hà Nội nhưng tìm về quê Thanh ăn thử một lần bánh dì mềm dẻo ở đây, bạn sẽ không thể nào quên được. Gạo nếp được chọn lựa kỹ càng, sau khi ngâm sẽ đồ lên thành xôi, để nguội rồi giã nhuyễn thành một thứ bột dẻo quánh. Sau khi đã có bột người làm nặn thành viên tròn nhỏ bằng nắm tay, cho nhân đậu xanh đường vào làm nhân và lăn qua vụn đậu xanh đồ. Vì thao tác giã xôi thành keo nhuyễn rất kỳ công và làm bằng tay nên những hàng bánh gia truyền thường chỉ làm với số lượng ít.
Thường được bán rong trên phố vào mỗi sáng nên nếu muốn tìm ăn món này, bạn hãy ghé qua phường Nam Ngạn để thưởng thức.
10. Bánh ích
Không khác nhiều so với cách làm bánh ít, bánh nếp ở các nơi. Bánh ích có hình tròn, bên trong là nhân tôm thịt, ăn cùng mắm chế chua ngọt, rất mềm và ngon.
Được bán nhiều ở các chợ Vườn Hoa, Tây Thành hoặc một vài quán vỉa hè trên phố Đinh Lễ, chỉ với 7 nghìn đồng mỗi chiếc, bạn chỉ cần ăn 2 – 3 chiếc là đã no bụng rồi. Bánh ích luôn hấp dẫn người ăn và thường hết hàng sớm.
10 món quà sáng được điểm danh ở trên chỉ là phần nhỏ trong thế giới đa dạng của ẩm thực xứ Thanh, góp thêm vào ẩm thực Việt Nam những sắc màu riêng nhưng vẫn mang đậm hồn dân tộc.
Lê Thương
